vorige 
E. du Perron
aan
A.A.M. Stols
Gistoux, 1 juni 1928
Gistoux, Vrijdag.
Beste Sander,
Ik ben geducht bezig met Paul-Louis Courier van alle kanten te bekijken, en vind - tusschen een hoop akeligs - een paar verduiveld aardige dingen in den man. Trouwens, het was de grootste leermeester van Multatuli. Als er niet zooveel van een schoolvos in hem had gezeten zou hij den kant van Stendhal zijn uitgegaan. Ik schrijf je erover omdat ik daarnet bedenk dat je de Conversation chez la Comtesse d'Albany apart hebt uitgegeven. Hoe ben je daartoe gekomen? en heb je met dat boekje succes gehad? In het laatste geval zou je 't misschien nog een paar keertjes met Paul-Louis kunnen probeeren: nog een paar boekjes in hetzelfde formaat. Ik signaleer je:
1. vóór alles een keus uit zijn brieven (vooral uit de militaire periode, toen hij nog geen pamfletschrijver was en alle behoefte om te schrijven, en gesoigneerd te schrijven, in zijn epistels legde - die hij trouwens even gesoigneerd copieerde). Sommige van die brieven zijn meesterstukjes van vertelkunst, bijna kleine novellen. Later, na zijn huwelijk, verloopt deze briefschrijverij in een lange reeks kattebelletjes die misschien voor de kennis van zijn persoon van belang zijn, maar absoluut niet meer dezelfde charme hebben. Hij trouwde in 1814, en vanaf 1816 (tot 1824) werd hij pamfletschrijver. Zijn laatste interessante brieven zijn van 1813. Je zou tot dat jaar kunnen gaan en bijv. een 40-tal brieven kunnen geven, wat een bundeltje zou vormen van een kleine 100 blzn. Minder zou ik je niet aanraden. (Dus: QUARANTE LETTRES||DE||P.L.C., bijv.)
2e. zijn er twee pamphlets littéraires: 1. de beroemde ‘Lettre à M. Renouard, libraire’. (over de inktvlek in het ms. van Longus), een verdomd aardig, bijtend ding! - helaas alleen een beetje lang; en 2. een pamflet tegen de ‘Académie des Inscriptions etc.’, nadat hij er geweigerd was; iets minder aardig, maar veel korter. De twee tesamen (wat wel beter zou zijn, omdat het zijn twee eenige litteraire pamfletten zijn) zouden een plaquette vormen van een blz. of 50; 60 misschien. (Dus kortweg: PAMPHLETS LITTÉRAIRES.)
3e. een keus uit zijn Pamphlets Politiques: eigenlijk zijn hoofdwerk. Maar hier is een heeleboel! - ik geloof ook wel een heeleboel voor ons totaal onbelangrijks: voorbijgegane actualiteiten enz. Ik ga er vanavond aan beginnen. Daar is natuurlijk altijd die beroemde Petition: ‘Messieurs - je suis tourangeau, enz’. Het feit dat ik zelf zoo ònpolitisch ben georiënteerd maakt misschien dat ik er een goede keuze uit kan maken. Wat mij interesseert, zal het dus allicht wel doen door àndere kwaliteiten, bedoel ik.
4e. is er nog, eventueel, het Proces de Paul-Louis, vigneron, door hemzelf geschreven, en dat op zichzelf een plaquetje zou vormen van een blz. of 40. Maar ik moet het nog lezen. - (Ik kan je ook een paar goede portretten bezorgen.)
Schrijf me eens of de zaak je interesseeren kan. Ik wil dan - nu ik er toch mee bezig ben - wel probeeren een keus voor je te maken uit de brieven en de politieke geschriften (van het laatste bijv. de 3 of 4 boeiendste pamfletten tesamen of zoo?). En overigens herhaal ik de vraag: wanneer kom je in Gistoux? Moet dat absoluut op een Zaterdag gebeuren? Jan en Aty komen morgen.
Nu, tot ziens in ieder geval! Hartelijke groeten van
je E.