3. (1510) E. du Perron aan J. Gans: Bellevue, 9 maart 1933

Bellevue, Donderdagmorgen

Zeer geachte Heer,

Ik kwam gisternacht laat uit Holland terug, waar ik een paar dagen was, en vond hier uw brief;17 hedenmorgen eerst las ik uw 2^e stuk,18 en dit alles verklaart u waarom ik u nu eerst schrijf. Dit 2^e stuk van u lijkt mij veel minder dan uw 1^e; het is merkbaar zonder drang geschreven, en mijn vergissing was dan ook, te denken dat De Smalle Mensch ook voor ù meer inhoud zou hebben dan de Flirt. Neen, voor u is het een verslapte herhaling, omdat u let op de ‘sociologische’ documentatie en het accent u blijkbaar geheel ontgaat. Dit is uw logica, die met de mijne nu eenmaal niets te maken heeft.

Ik vraag me alleen af of een gesprek tusschen ons nog zin heeft. Het ligt misschien in uw bedoeling om met mij te praten over de al-of-niet-juistheid van eenige theorieën van Hegel, Marx, Lenin - terwijl u nà De Sm. M. begrepen moest hebben dat zooiets mij onverschillig is. Ik aanvaard graag uw qualificatie van burgerlijk literator met een beetje meer ‘civil-courage’ (vertaald: burgerlijke

moed?) Mijn sympathie voor de burgermaatschappij blijft ook zóó uiterst gering; en ik heb met leedvermaak, zou ik haast zeggen, uw grapjes gelezen over mijn geloof in de Garde Républicaine! Het is altijd een veeg teeken als je je eigen bedoelingen nader moet verklaren, maar die garde werd door mij in het spel gebracht om de begripsverwarring aan te geven van dien communist van Bellevue (S. et O.) die zoo heldhaftig ‘Vive les Soviètes’ schreef met een e te veel - en het spijt mij dus voor uw betoog, maar voor mij is die garde juist ongeveer het belachelijkste wat de democratische geest heeft weten te ‘vormen’.19 Aldus... ‘zoo praat men langs elkaar heen’. - Ook of Lenin 2 gezichten zou hebben of 1 is voor mij als vraag nogal komisch. U schijnt te veronderstellen dat ‘2 gezichten’ op ‘valschheid’ zou wijzen; in een dergelijke redeneering kan ik u niet volgen. Als Lenin werkelijk een groot leider en man-van-actie was, had hij in den zin dien wij bedoelden* hopelijk minstens ‘10 gezichten’. - Verder schijnen ‘waarheden’ voor u volstrekt niet op het gevoel gebaseerd te mogen zijn, alleen algebraïsch bewezen. Ik moet u dan zeggen dat die leege maag die u mij aanraadt om tot een beter begrip van het heelal te komen, verduiveld veel heeft van een ‘gevoelswaarheid’. En die algebraïsche waarheden op een ander gebied dan: ‘deze tafel is van hout’, erken ik niet - niet op eigen (gevoels)gronden nu, maar met verwijzing naar dezelfde wereldhistorie, waar vader Marx zoo erg naar verwijst. - Tenslotte uw verdediging van ‘het genie in de massa’. Wanneer wij elkaar zien, zal ik met plezier luisteren naar de manier (Hegeliaansche philosofie of iets anders) waarop u dat doen zult. Ik hoop dat het, als het van alle fioriture ontdaan is, niet ongeveer hierop zal neerkomen: ‘Een groote pudding bevat één kleine suikerboon, die hol is en weer een dropje likeur bevat, zoo hebben wij hier een groote pudding met likeur’....

Wat nu uw stukken aangaat: het was mijn bedoeling dat u één stuk zou maken. Forum is overkropt met copy, en u heeft nu kans dat de andere redacteuren uw 2^e stuk in zijn geheel weigeren. Ik stuur ze vandaag door, met mijn advies voor, en zelfs dat de 2 tegelijk geplaatst worden, als 2 onderdeelen van één groot artikel, maar het is natuurlijk niet zeker dat ik dit gedaan krijg. Antwoord ontvangt u van den secretaris. Als zij doen wat ik vraag, zal ik op alles ‘principieel’ antwoorden, op 1 blz. - in plaats van in details te treden, zooals ik eerst doen wou; dit zou trouwens voor mij tè ondankbaar worden, als

ik o.a. moest ingaan op uw veronderstelling van mijn geloof in die ‘garde républicaine’!

Ik hoop u nog wel te zien, maar deze eerste dagen heb ik het zeer druk, met allerlei werkjes die ik verzuimd heb door mijn vertrek naar Holland. Misschien dat ik aan het eind van de volgende week een middag vrij kan maken; een middag liever dan een avond (als dit voor u op hetzelfde neerkomt). Ik schrijf u dan nog wel.

Met beleefden groet, uw dw.

EduPerron