4257 (2799a). Aan F. van Ermengem: Parijs, 25 december 1935

Parijs, 25 December.

Geachte Heer,

Van uw tweeden brief af heb ik mogen merken, inderdaad, dat deze geschiedenis zoo ergerlijk608 voor u was, - en aangezien dit er

niet op schijnt te verminderen, geloof ik dat het, daarom alleen al, zoowel voor u als voor mij verstandiger is er tijdig mee uit te scheiden. Het kan niet alléén aan de correspondentie liggen; ik denk dat het, literair en menschelijk, op een ‘incompatibilité d'humeurs’ tusschen ons neerkomt. Ondanks mijn eersten brief, die, meen ik, duidelijk genoeg was, hebt u zich misschien ook ideeën gevormd over dit vertaalwerk, waarvan het dan weer mijn schuld niet is wanneer zij niet met de werkelijkheid kloppen.

Ik heb nu bovendien van mijn kant geïnformeerd naar betaling van vertaalwerk hier, en het blijkt mij dat de Nouvelle Revue Française voor een boek als het mijne (ik heb het daarop laten nazien) 3000 (fransche) francs maximum betaalt, voor een definitieve vertaling, zonder verdere percentages. Terwijl het, gegeven uw verhouding tot mijn hollandsch609 - om de kwestie van het fransch buiten beschouwing te laten - volstrekt onmogelijk zou zijn om een vertaling van uw hand zonder verdere revisie aan den drukker te geven. Ik zeg u dit niet om u onaangenaam te zijn, en te minder waar u het zelf erkent, maar om aan te stippen dat uw gekwetstheid als vertaler, uw ergernis over het feit dat niet u de literaire verantwoording draagt, enz. niet bizonder gefundeerd zijn.610 Het feit dat u als Vlaam niet erg vertrouwd is met mijn hollandsch is evenmin mijn schuld, bedoel ik, als het uw schuld is dat Pia naar Lyon vertrekt.

Het was allerminst mijn bedoeling u te beschoolmeesteren; als u dit verondersteld hebt ligt de fout bij u. Terwijl u mij, alsof u voor de klas stond, hebt meenen te moeten uitleggen wat vertalen is en er zelfs de linguistiek bij gehaald hebt! Ik weet niet of dit alles uit uw ergernis voortkwam, maar het is een onfeilbare methode, dit merk ik langzaam maar zeker, om die ergernis op mij over te dragen.

Uw opmerkingen over wat mij voegt als auteur en welke opofferingen ik mij daarvoor heb te getroosten laat ik daar; maar wat Pia betreft kan ik u althans verzekeren dat het voordeel voor hem om als eenige vertaler op het omslag te staan fictief is, gegeven het feit dat hij dit voordeel kan hebben zooveel hij het verlangt en dat hij op

diverse omslagen in ‘voordelige rollen’ heeft gestaan.611 - Uw veronderstelling dat het doen volgen van uw naam door ‘revu par l'auteur et X.’ een publieke bekentenis van onmacht zou zijn, is onjuist; ik verwijs u naar de vertalingen van Ulysses en Don Segundo Sombras;612 zooiets maakt hier alleen een indruk van conscientieusheid en beter werk, waaraan ook u dan uw deel hebben zou. Te meer waar het hier een veel minder courante taal betreft, als nederlandsch.

Uw preciseering: 1000 belg. frs. vanaf het 500^e verkochte ex., uit te betalen als 1% van de auteursrechten, wil ik in beginsel best aanvaarden. Hoewel - ook dit weet ik nu - de door mij veronderstelde 12% optimistisch waren, want de N.R.F. bijv. zou hoogstens 10% geven (waarvan 2½% dus naar mijn holl. uitgever zouden gaan).

Schrijft u mij hierna dus nogmaals hoe u er nu tegenover staat en of het niet beter is verdere ergernissen te vermijden. Geloof mij, tot nader order, uw dw.

EduPerron