France in veiling

TE Parijs zal op 1 en 2 Juni in het Hotel des Commissaires-Priseurs in de rue Drouot onder leiding van Me A. Desvouges een veiling gehouden worden van de bibliotheken van Anatole France's dwingende genius Mme Arman de Caillavet en van haar schoondochter Mme Gaston de Caillavet. Niet alleen om de zeldzame collectie ‘belles lettres’ die hier onder de hamer komt, verdient deze veiling zeer bijzondere aandacht, doch tevens omdat een zeer belangrijke verzameling manuscripten ter tafel zal worden gebracht afkomstig uit de nalatenschap van Anatole France.

Voor deze veiling is door den expert Georges Andrieux een catalogus samengesteld, die als meesterlijk voorbeeld kan gelden voor iederen boekverkooper en een kostelijk bezit is voor den verzamelaar. Door de uiterst verzorgde uitvoering en de nauwkeurige omschrijving van het in veiling te brengen materiaal is deze catalogus een onmisbaar standaardwerk voor allen, die zich aangetrokken gevoelen tot het werk van France.

Tegenover de titelpagina vindt men een reproductie van het tot de veiling behoorende nog nimmer tevoren gepubliceerde portret van France, geteekend door Steinlen. Men ziet er France in zittende houding, terzijde, een pijp rookende in gesprek. De levendige trekken van het gelaat, de humoristische trek om de mond geven dit crayon een buitengewone charme.

Verder vindt men in deze op royaal formaat gedrukte catalogus verschillende facsimile's van France's handschrift.

Charles Maurras schreef een voorwoord, waarin hij Mme de Caillavet huldigt, als de sterke wil, die ‘ce bel indolent’ aanzette tot wat hij in de Fransche litteratuur geworden is. ‘Il était faible et mol. Elle était virile. Des glissements et des concessions lui auraient été facilement suggérés par une Egérie moins subtile ou moins sensible aux duretés de la vie et de la pensée. Un certain ton amer lui venait un peu d'elle. Un peu et même beaucoup, je crois. Cela le tirait des extrêmes douceurs de Sylvestre Bonnard, le ramenait à Jean Servien, ce qui veut dire à sa nature.’

André Maurois laat daarop eenige notities volgen bij de verschillende manuscripten van France, waarin hij, overtuigd, dat de roem van een schrijver aan schommelingen onderhevig is, tenslotte de meening uit, dat die van France zich naar alle waarschijnlijkheid bevindt ‘au pied de la pente ascendante’.

Den Nederlander zal het ongetwijfeld interesseeren, dat zich in deze keurcollectie ook bevindt de origineele uitgave van W.G.C. Byvanck's Un Hollandais à Paris en 1891 met het voorwoord van France, dat in manuscript daarbij gevoegd is, alsmede het manuscript ‘Pays Bleu’ van Marcel Schwob en een uitgebreide collectie brieven van personen, die in het boek voorkomen, zooals Verlaine, Jules Renard, Barrès, Courteline, Mendès, Bruant etc.

Van groot belang is de collectie brieven niet alleen van France, doch ook van Proust, George Sand, Steinlen, Taine enz. Vooral die van Proust zijn zeer merkwaardig, sommige nog ongepubliceerd en karakteristiek voor den schrijver van ‘Du côté de chez Swann’.

GUY FORGES