Nieuws voor Bibliophielen

Nederland

TOT voor kort bestond de litteratuur over het schoone boek in Nederland sinds 1910 in een boekje; dat van G.H. Pannekoek Jr., ‘De Herleving der Boekdrukkunst in Nederland’ en een aantal verspreide artikels in tijdschriften. Thans is litteratuur over dit onderwerp met een boekwerk verrijkt, geschreven in de Fransche taal, teneinde ook buiten Nederland belangstelling voor dit onderwerp te wekken: ‘L' Art Typographique dans les Pays Bas depuits 1892’ par Charles-Léon Van Halsbeke.

Dit boek, in groot 4^o formaat uitgevoerd, bevat een degelijke studie over al de gebeurtenissen in de wereld onzer 5 groote boekverzorgers: De Roos, Van Royen, Van Krimpen, Nypels en Stols, een beredeneerde catalogus van de voornaamste door hen verzorgde boeken, en een dertigtal voortreffelijke illustraties. Bovendien zijn in elk exemplaar van dit werk vier specimina van drukkunst bijgelegd, van de persen van Joh. Enschedé en Zonen (Van Krimpen), S.H. de Roos, C. Nypels en A.A.M. Stols. Het is een werk dat in de boekenkast van geen enkelen serieuzen liefhebber mag ontbreken. Mogen wij besluiten uit de verschijning van dit werk, dat in Nederland de belangstelling voor het schoone boek blijft stijgen?

Een tweede belangrijk feit, dat hier onder de aandacht van de Nederlandsche bibliophielen moet gebracht worden is het volgende.

De voortreffelijke letterteekenaar en boekverzorger J. van Krimpen zond ons de eerste proefvellen gedrukt in een nieuw door hem ontworpen letter (romein). Deze letter is gegraveerd op 14 punt. De bedoeling is geweest een letter te maken die past bij de beroemde cursijf van Christoffel van Dijck (17de eeuw). Deze cursief is ± 16 punt, en het is de bedoeling de nieuwe letter van J. van Krimpen ook naderhand op 16 punt uit te voeren. In afwachting daarvan is corps 14 gereed gekomen.

Deze nieuwe letter overtreft naar onzen smaak de ‘Lutetia’, die men toch als een welhaast volmaakte schepping van dezen kunstenaar kon beschouwen. Het is hier de plaats niet dieper in te gaan op deze letter; wij hopen er op terug te komen, zoodra het eerste werk, uit deze letter gezet, verschijnt. Het zal ons in staat stellen, ons uitvoeriger te documenteeren.

We maken thans even de balans op van de origineele letters van den heer J. van Krimpen:

Het is, voor nog geen vijf jaar, een ontzagwekkend oeuvre.

Wij ontvingen nog prospectussen van de volgende luxe-edities die binnenkort gaan verschijnen: Shakespeares Richard III (vertaling A. Roland Holst); Le Jeune Homme Annital, roman van Franz Hellens, met een ets en een houtsnee-vignet van Marcel Stobbaerts; Het Bergmeer, gedichten van Karel van de Woestijne, alle drie uitgaven van A.A.M. Stols, Maastricht.

De Firma Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem heeft in voorbereiding een monumentale uitgave van Koning Oidipoes van Sofokles, griekschen tekst en vertaling van P.C. Boutens. Het werk wordt gezet uit het ‘Antigone’ grieksch en de ‘Lutetia’-romein, 16 pt. Het belooft een prachtige uitgave te worden (jap. papier f 50. -; holl. papier f 30. -).

De Heuvelpers te Hilversum (S.H. de Roos) bereidt een uitgave voor van Rossetti's Hand and Soul. Deze uitgave wordt gezet uit de Meidoorn-letter, en versierd met initialen van S.H. de Roos.

De Kunera-Pers (J.F. van Royen), Den Haag, zal binnenkort brengen een uitgave van Péguy's Tapisserie de Notre Dame, gezet uit de letter van Pissarro en versierd met in hout gesneden titels en initialen in rood en blauw.

De Halcyon-Press (A.A.M. Stols), Maastricht, liet zoo juist haar uitgave van Rossetti's Hand and Soul verschijnen. Het boekje is gezet uit de romein van Schoeffer van Gernsheim (1420-1502) en versierd met initialen van J. van Krimpen. Er werden gedrukt: 6 ex. op perkament, 30 ex. op japansch en 325 ex. op Ossekop-papier. De druk geschiedde op de persen der firma Joh. Enschedé en Zonen. De Halcyon-Press heeft in voorbereiding: Everyan, A morality Play of the XV th century, gezet uit een 15e-eeuwsche gotische letter uit de verzameling Joh. Enschedé; Six Hymns of Homer, gezet uit de ‘Lutetia’-romein en het ‘Antigone’-grieksch; en Sonnets of Mr. John Milton, both Italian and English, gezet uit de cursijf van Christoffel van Dijck.

Belgie

De groote gebeurtenis, ook, en vooral voor Nederlandsche boekenliefhebbers van belang is de tentoonstelling van de werken der vijf Nederlandsche Boekverzorgers en drukkers: S.H. de Roos, J.F. van Royen, J. van Krimpen, C. Nypels en A.A.M. Stols, welke, georganiseerd door het Palais des Beaux Arts te Brussel, in haar prachtige zalen gehouden werd. Twee groote zalen, en een kleinere worden door deze tentoonstelling in beslag genomen. In de Belgische pers heeft men veel belangstelling voor die tentoonstelling kunnen constateeren. Het is een ensemble, zooals men helaas in Nederland nog niet bij elkaar heeft gezien. Enkele boeken uit de periode 1892-1910 zijn als ‘inleiding’ toegevoegd. De mooie vitrines bieden een voortreffelijke gelegenheid om de boeken op hun voordeelingst ten toon te stellen. De wanden zijn versierd met rijmprenten der firma's Enschedé en Stols, alsmede met specimina en planodrukken. Het geheel vormt een prettig ensemble. De dispositie der zalen is zoodanig, dat de bezoekers van de tentoonstelling van het Nederlandsche Stilleven in de 17de eeuw door de zalen van de typographie-tentoonstelling moeten, wat natuurlijk het bezoek onwillekeurig bevordert. Beide tentoonstellingen tezamen vormen een ensemble, dat er zijn mag.

In België zelf dient nog vermeld te worden de verschijning van Jeanne d' Arc door J.J. Brousson (uitgave van Buggenhoudt, Brussel), waarop wij nader hopen terug te komen. Tevens vermelden wij hier de Editions du Balancier te Luik, die liet verschijnen een facsimilé-editie van Euarez, en andere werken in voorbereiding heeft, welke door de firma Leiter-Nypels te Maastricht zullen gedrukt worden.

RICARDO DE CORDOBA