E. du Perron
aan
H. Marsman

Parijs, 12 april 1935

Parijs, 12 April.

Beste Henny,

Vestdijk zegt dat hij er nu weer ‘toe overhelt’ om 1, 2, 3, 4, 5 toch af te staan, zelfs als Zijlstra jammerkreten slaakt. Hij sprak er ook met Menno over.

Waarom stuurde je me het geleuter van Uyldert???3659 Het was inderdaad weer fraai; wat moet die man rekenen op een geconstipeerd auditorium!

Brulard met Le Rouge et le Noir te vergelijken (behalve de ‘donkere harten’3660 dan van Sorel en Brulard!) lijkt mij onzin. Als kunstwerk telt Brulard niet mee; als toon voor het ‘ik’-boek is het voor mijn gevoel onovertroffen, en de ‘beylisten’ stellen het dus terecht ver boven Sorel. Jij bent een ‘stendhalien’ (in potentie), ik ben ‘beylist’ èn ‘stendhalien’, althans, ik vind Le Rouge ook beter, tenslotte, maar ik houd misschien meer van Brulard. Wat je verder zegt van dat schrappen is natuurlijk heelemaal waar; 1/3 van het boek is te veel, en er staan ook telkens herhalingen; maar vergeet niet dat hij het niet voor de uitgave heeft klaargemaakt, dat men gewoon het ms. eerst bij elkaar heeft geraapt en toen - steeds ‘integraler’ - is gaan uitgeven. Wat je leest is gewoon een ‘klad’.

Ik lees nu Mémoires d'Outre-Tombe in een verkorte uitgave, in één dik deel. De complete uitgave is in 8 dln., waarvan 2 heelemaal gevuld worden door Napoleon. Ik zal je mijn uitgave zenden, als ik ermee klaar ben. Het is hier en daar nog flink theatraal (genre Byron), maar toch verreweg het soberste en het reëelste wat Chateaubriand ooit van zich gaf, en ik denk dat jij er veel aan hebben kunt.

Àls je iets van Kuyle opneemt, wil ik alleen Sjooks hebben (uit Balans), omdat je alleen daarin de geestelijke structuur van dit prolletje ± waarheidsgetrouw in terugvindt. ‘Et tout le reste est littérature...’.

Las je Voor de Mast al, van Jef? Dat zijn nl. verhalen, en wel van de zee. Wie weet of je er niet een verborgen parel uit ophaalt! Anders: Lachgas, dat kan zéker.

So long, in Bouws-terminologie. Ik voel me al deze dagen beroerd: duizelig, draaierig, moe - het zal wel bloedarmoede zijn (ofschoon Bep de bevalling toch heelemaal alleen gedaan heeft). - Bep maakt het best en het product, behalve dat het nu oranje is, ook; het is een buitengewoon gulzige natuur en een snelzuiger; verder lijkt het sprekend op die taschjes en tabakszakken die ze aan de Amazone maken van gesnelde Jivarokoppen, d.w.z. van de huid ervan, die dan tot vuistgrootte inkrimpt.

Hartelijke groeten, ook aan Rien,

van je E.

Ducroo bestaat uit: Liefde-----plotseling vermengd met Rotzooi Erfenis (daar begint en eindigt het boek mee, de liefde begint eig. ervóór) - dan 2 manieren om ‘er uit’ te komen: herinneringen aan Indië, intellectueele gesprekken, grootendeels over liefde en erotiek - dan uitbreiding van de rotzooi erfenis in Politieke rotzooi (maar dit is eig. één ‘sfeer’).

Dat is, schematisch genomen, het heele boek!

En de teruggedrongen figuur van ‘Jane’ beheerscht in werkelijkheid alles - behalve de ‘rotsfeer’ -, omdat de herinneringen toch ook als ‘verantwoording’ voor haar geschreven zijn, en een groot deel van wat er in het heden gebeurt, ook; terwijl zij in de gesprekken bijna ‘inzet’ wordt. Maar op deze manier valt er méér te zeggen; dat schema dat ik achteraf gevonden heb (al schrijvende aan Vestdijk) lijkt mij serieuzer.

3659Mogelijk gaat het om Maurits Uylderts bespreking van H. Marsman, Porta Nigra in de rubriek ‘Letterkundige kroniek’ van het zaterdag-bijvoegsel van het AH van 16 maart 1935.
3660Citaat uit H. Marsman, ‘A.-M.B.’. In Twintig Noord- en Zuid-Nederlandsche verhalen. Samengest. en ingel. door Constant van Wessem. Utrecht: Erven J. Bijleveld 1930, p. 104. In het Vw van Marsman luidt de tekst: ‘onstuimige harten.’
vorige | volgende in deze correspondentie
vorige | volgende in alle correspondentie